قاجاریان

دولت علیّه ایران
→ ۱۷۸۵–۱۹۲۵ ←
پرچم نشان نظامی
سرود سلامتی شاه
نقشه ایران تحت سلسله قاجار در قرن ۱۹.
پایتخت	تهران
زبان‌(ها)	فارسی (رسمی) ترکی
دولت	سلطنت مطلقه تا ۱۹۰۶ سلطنت مشروطه تا ۱۹۲۵
شاه
- ۱۷۹۴-۱۷۹۷	آغا محمد خان قاجار (اولین)
- ۱۹۰۹-۱۹۲۵	احمد شاه قاجار (آخرین)
نخست وزیر
- ۱۹۰۶	میرزا نصرالله خان (اولین)
- ۱۹۲۳-۱۹۲۵	رضا خان میر پنج (آخرین)
تاریخچه
- آغاز سلسله قاجار	۱۷۸۵
- عهدنامه گلستان	۱۸۱۳
- عهدنامه ترکمانچای	۱۸۲۸
- انقلاب مشروطه	۱۹۰۶
- آغاز سلسله پهلوی	۱۹۲۵
یکا پول	تومان
امروزه بخشی از	افغانستان  ارمنستان  آذربایجان  گرجستان  ایران  پاکستان  ترکمنستان  ترکیه

قاجار، قاجاریه یا قاجاریان دودمانی ترک نژاد بودند که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران فرمان راندند. ایل قاجار یکی از طایفه‌های ترکمان بود که بر اثر یورش مغول از آسیای میانه به ایران آمدند. آنان ابتدا در پیرامون ارمنستان ساکن شدند که شاه عباس بزرگ یک دسته از آنان را در استرآباد (گرگان امروزی) ساکن کرد و حکومت قاجاریه نیز از قاجارهای استرآباد تشکیل یافته است. بنیانگذار این سلسله آغامحمد خان است که رسماً در سال ۱۱۷۴ در تهران تاجگذاری کرد و آخرین پادشاه قاجار، احمد شاه است که در سال ۱۳۰۴ برکنار شد و رضاشاه پهلوی، جای او را گرفت.^[۱]

خاندان قاجار از خاندان‏های بزرگ ایران است. اعضای این خاندان، از نوادگان پسری شاهزادگان قاجار هستند. پس از اجباری شدن نام خانوادگی و شناسنامه در دورهٔ رضا شاه، هر کدام از شاخه‏های این خانواده نامی انتخاب کردند که اغلب برگرفته از نام یا لقب شاهزاده‏ای بود که نسب به او می‏رساندند. اکنون بسیاری از نوادگان قاجار در ایران، آذربایجان، اروپا و آمریکا زندگی می‏کنند.

تاریخ ایران

همچنین بخوانید: شاهان ایران · گاهشمار تاریخ ایران

[نمایش]پیش از آریایی‌ها نیا-ایلامی عیلام کاسیان مانناییان [نمایش]پیش از اسلام ماد هخامنشیان سلوکیان اشکانیان ساسانیان [نمایش]ایران در دوره خلافت حمله عرب‌ها امویان عباسیان [نمایش]ایران پس از اسلام طاهریان علویان تبرستان صفاریان سامانیان زیاریان بوییان غوریان [نمایش]ایران در دوره ترکان غزنویان سلجوقیان خوارزمشاهیان [نمایش]ایران در دوره مغول ایلخانان تیموریان [نمایش]ایران در دوران ملوک‌الطوایفی مظفریان چوپانیان سربداران جلایریان قراقویونلو آق‌قویونلو [نمایش]حکومت‌های ملی صفویان هوتکیان افشاریان زندیان قاجاریان پهلوی دولت موقت جمهوری اسلامی نمایش • بحث • ویرایش

پیشینه ایل قاجار [ویرایش]

مرزهای ایران در اواخر دوره قاجار در نقشه ایران و توران در دوره قاجاریه

قاجارها قبیله‌ای از ترکمان‌ها بودند که بر اثر یورش مغول از آسیای میانه به آسیای صغیر و سپس به منطقه فعلي موسوم به ایران آمدند. قبیله قاجار یکی از قبایل قزلباش بود که ارتش صفوی محسوب می‌شد.^[۲]

ایشان تبار خود را به کسی به نام قاجار نویان می‌رساندند که از سرداران چنگیز بود. نام این قبیله ریشه در عبارت آقاجر به معنای جنگجوی جنگل^{[نیازمند منبع]} دارد. قاجار از ریشه کلمه قاچار است که در ترکی به معنای چابك است. پس از حمله مغول به ایران و میان‌رودان، قاجارها نیز به همراه چند طایفه ترکمان و تاتار دیگر به شام و آناتولی کوچیدند.

هنگامی که تیمور گورکانی به این نقطه تاخت، قبایل ترک بسیاری از جمله قاجارها و دیگر کوچندگان را به بند کشید و قصد بازگرداندن آنها به آسیای میانه را داشت. ولی آنها را به خواهش خواجه علی سیاهپوش - صوفی خانقاه صفوی - آزاد شدند که این موضوع باعث شیعه شدن و ارادت آنان به خاندان صفوی شد. پس از آن قاجارها یکی از سازندگان سپاه قزلباش شدند.^[۳]

ایل قاجار ابتدا در شمال رود ارس ساکن بودند و در آن زمان بدلیل کمک‌های بزرگی که به دربار صفوی می‌نمودند، قدرت بیشتری یافتند و سپس شاه عباس یکم دسته‌ای از آنان به غرب استرآباد و <A class=new title="دشت گرگان (صفحه وجود ندارد)" href="http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8%A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&pr